Hoofdpijn dat heeft iedereen wel eens.
Er zijn verschillende soorten hoofdpijn. The International Classification of Headache Disorders maakt gebruik van de primaire en secundaire hoofdpijn.
Primair wil zeggen dat het probleem in het hoofd zit. Secundair wil zeggen dat het probleem ergens anders vandaan komt bijvoorbeeld vanuit de nek. Vaak zijn er meerdere hoofdpijnvormen aanwezig of overlappen elkaar.
Primaire hoofdpijn
- Migraine
- Tension-type headache (spanningshoofdpijn)
- Trigeminal autonomic cephalalgia (clusterhoofdpijn)
Secundaire hoofdpijn
- Hoofdpijn als gevolg van tumor, bloeding, ongeval etc.
- Hoofdpijn als gevolg van aandoening nek: cervicogene hoofdpijn
- Hoofdpijn als gevolg van cranio-mandibulaire (kaak) dysfunctie
Welke kenmerken passen nu beter bij migraine, spanningshoofdpijn en welke meer bij clusterhoofdpijn. En wat is er tegen te doen?
Migraine:
Migraine is een veelvoorkomende primaire hoofdpijn aandoening. In de Global Burden of Disease Survey 2010 was migraine de derde meest voorkomende aandoening en stond het op nummer 7 als oorzaak van beperkingen. Migraine kent 2 typen met en zonder aura.
Migraine zonder aura: Terugkerende hoofdpijn die zich manifesteert in aanvallen van 4-72 uur.
Typische kenmerken zijn een eenzijdige hoofdpijn, pulserende kwaliteit, matige-ernstige intensiteit, wordt verergerd door fysieke activiteit en er is een associatie met misselijkheid en/of overgevoeligheid voor licht en geluid.
Migraine met aura: Herhalende aanvallen, gedurende minuten, van eenzijdige, volledig omkeerbare, visuele/sensorische/of andere centraal zenuwstel symptomen die zich meestal geleidelijk aan ontwikkelen en welke meestal gevolgd worden door hoofdpijn.
Treedt vooraf op aan migraine aanval. Visuele aura’s komen het meeste voor.
Spanningshoofdpijn:
Spanningshoofdpijn is een veel voorkomende aandoening. De pijn zit aan twee kanten van het hoofd en wordt niet erger door activiteiten. Er is geen overgevoeligheid voor licht/ geluid.
Voorheen werd deze vorm van hoofdpijn voornamelijk als psychisch gezien. Er zijn nu een aantal studies die aan hebben getoond dat spanningshoofdpijn voornamelijk neurobiologisch is. Het exacte mechanisme achter spanningshoofdpijn is niet bekend.
Er bestaan verschillende type spanningshoofdpijn infrequente hoofdpijn <1 dag per maand last van hoofdpijn. Frequente 1-14 dagen per maand. En chronische type > 15 dagen per maand last.
Clusterhoofdpijn:
Clusterhoofdpijn is een zeer zeldzame aandoening. De pijn bevindt zich eenzijdig op het achterhoofd en boven het oog. ZEER heftige pijn. De hoofdpijn gaat vaak gepaard met een loopneus, tranend oog, vergrote pupil.
Cervicogene Hoofdpijn:
Cervicogene hoofdpijn is een minder voorkomende vorm van hoofdpijn. De hoofdpijn wordt veroorzaakt door een stoornis in de nek (bot, discus en/of bindweefsel) en gaat hierdoor meestal gepaard met nekpijn. Kenmerken van cervicogene hoofdpijn zijn pijn aan een zijde van het hoofd.
De hoofdpijn wordt geprovoceerd door druk op de nekspieren en hoofdbewegingen.
Kan fysiotherapie helpen bij hoofdpijn?
Voor spanningshoofdpijn kan de fysiotherapeut de spanning in de nek weghalen in combinatie met een trainingsprogramma voor de diep gelegen nekspieren.
Voor cervicogene hoofdpijn kan een manipulatie en/of mobilisatie i.c.m. met een oefenprogramma hulp bieden.
Bij clusterhoofdpijn kan de fysiotherapeut je helaas niet helpen. Bij migraine kan fysiotherapie ook helpen om het aantal hoofdpijndagen te verminderen en de intensiteit te verminderen.
Dit omdat er door migraine ook een probleem kan ontstaan in de nek. Door het probleem in de nek aan te pakken door manipulatie en oefentherapie kunnen de migraineaanvallen minder worden.
NHG standaard hoofdpijn 2014
Literatuur:
Castien R and De Hertogh W (2019) A Neuroscience Perspective of Physical Treatment of Headache and Neck Pain. Front. Neurol. 10:276. doi: 10.3389/fneur.2019.00276
NHG-Standaard Hoofdpijn(Derde herziening) Dekker F, Van Duijn NP, Ongering JEP, Bartelink MEL, Boelman L, Burgers JS, Bouma M, Kurver MJ.. Huisarts Wet 2014;57(1):20-31.
JULL ET AL. 2002 – A RANDOMIZED CONTROLLED TRIAL OF EXERCISE AND MANIPULATIVE THERAPY
FERNANDEZ-DE-LAS-PENAS ET AL. 2014 – CLINICAL REASONING FOR MANUAL THERAPY MANAGEMENT OF TENSION TYPE AND CERVICOGENIC HEADACHE
VAN ETTEKOVEN ET AL. 2006 – EFFICACY OF PHYSIOTHERAPY INCLUDING A CRANIOCERVICAL TRAINING PROGRAMME FOR TENSION-TYPE HEADACHE; A RANDOMIZED CONTROLLED TRIAL