Enkelblessures zijn een vaak voorkomende kwaal bij voetballers. Onderzoek laat zien dat 13% van alle voetbalblessures enkelblessures zijn (1).
De helft van deze enkelblessures zijn “gewoon” enkelblessures waarbij de buitenbanden van de enkel op rek komen of scheuren.
Dit is meestal een relatief eenvoudig letsel, wat snel en goed herstelt. Gelukkig komt een letsel van de enkel syndesmosis minder vaak voor (3% van alle enkelblessures) (1).
Gelukkig, omdat ze langer tijd nodig hebben om te herstellen en vaak pijnlijker zijn en een grotere beperking van de functie veroorzaken.
Maar daarom is het ook zo belangrijk om de syndesmosis blessure van een eenvoudige enkelblessure te scheiden.
Hiervoor is van belang een goede kennis van de anatomie, goed te achterhalen hoe precies de blessure ontstaan is en een goed onderzoek door de fysiotherapeut, omdat syndesmosis aandoeningen ook vaak met botbreuken samen op treden.
Anatomie
Het bovenste gedeelte van het enkel gewricht bestaat uit het scheenbeen en het kuitbeen, die een soort vork vormen.
De buitenbanden lopen vanuit een botknobbel op het kuitbeen naar de enkel.
Tussen de vork gevormd uit scheenbeen en kuitbeen zit de syndesmosis, bestaand uit een aantal banden die tussen de twee boten zitten.
Ontstaansmechanisme
Vaak gebeurt het letsel tijdens het bijna volledig buigen van de voet terwijl de voet met een enorm flinke kracht naar buiten gedraaid wordt.
Dit heeft tot gevolg dat de vork uit scheenbeen en kuitbeen letterlijk opengespleten wordt omdat de botten van de voet tussen de twee botten van de vork gedrukt wordt.
Dit kan gebeuren tijdens een draaiing waarbij de voorvoet in het gras blijft hangen, maar de knie verder naar binnen draait, vergelijkbaar met het ontstaansmoment van een voorste kruisband aandoening.
Beeld 1: a) mechnisme enkel syndesmosis blessure, b) mechanisme voorste kruisband (2).
De blessure kan in verschillende gradaties ingedeeld worden (1 t/m 4) (3). Dit heeft te maken met de mate aan schade en is ook een voorspeller voor de gemiddelde hersteltijd.
Onderzoek door de fysiotherapeut
De fysiotherapeut test de beweeglijkheid en kracht van de enkel en de daaromheen liggende spieren. Hij of zij probeert de klachten met speciale testjes uit te lokken.
Verder wordt ook naar de algemene beweeglijkheid en stabiliteit/balans van de enkel, been en romp gekeken. Verder moeten botbreuken uitgesloten worden. Zo nodig kan via de huisarts en röntgen of MRI gevraagd worden.
Behandeling
Afhankelijk van de ernst (graad 1 minst aangedaan), scheelt de behandeling oftewel hoe snel weer volledig belast kan worden. Bij een graad 1 is meteen volledig belasten mogelijk, bij een graad 4 moet op krukken of een walker enkelbrace gelopen worden.
Verder is het veel trainen om de kracht en belastbaarheid van de spieren en banden weer goed op te trainen.
Met name in het begin van de revalidatie is het belangrijk om het onderscheid tussen een gewoon enkelbandletsel en een syndesmosis letsel te maken omdat andere structuren aangedaan zijn.
Binnen FMC Verzijden begeleiden we de mensen tot aan het hervatten van de sportactiviteit of het gewenste niveau van functioneren binnen het dagelijkse leven.
Dat kan bv. betekenen dat we met een voetballer naast de kracht en stabiliteitstraining, ook op het veld revalideren en voetbalspecifieke situaties nabootsen.
Bron
(1) Norkus S, Floyd RT, The Anatomy and Mechanisms of Synedesmotic Ankle Sprains. J Athletic Training. 2001;36:68-73
(2) Tampere, T., D’Hooghe, P. The ankle syndesmosis pivot shift “Are we reviving the ACL story?”. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc (2020).
(3) Morgan et al. 2014. Conservative management of syndesmosis injuries in elite football.
