De voet heeft verschillende functies, zo vervult de voet een functie als steunvlak, is het een belangrijke schokdemper en dient de voet als afzetpunt tijdens het wandelen of hardlopen. Een belangrijke functie van de voet is het bieden van stabiliteit.
Als de voet onvoldoende stabiel is (instabiliteit) dan heeft dat een nadelige invloed op het bewegingspatroon en de functies van de enkels, knieën, heupen en ook de wervelkolom (1).
De anatomie van de voet
Het skelet van de voet bestaat uit 25% van het totaal aantal botten in ons lichaam, maar liefst 26. De botten in de voet, worden bij elkaar gehouden door de voetspieren en –pezen. De spieren in de voet zorgen voor de stabiliteit en flexibiliteit, waardoor we de voet flexibel kunnen bewegen.
Denk aan het bewegen van je tenen tijdens het gas geven in de auto, op je tenen kunnen staan, en het naar je toe trekken van je voet.
Veel van de voetspieren hebben hun oorsprong vanuit het onderbeen en hechten zich vast aan de voet of in de tenen. Aan de bovenkant van de voet (de voetrug) vinden we de voetspieren en voetpezen die zorgen voor het strekken (naar je toe kunnen trekken) en naar buiten bewegen van de voet.
Aan de onderkant van de voet (de voetzool) liggen de spieren die zorgen voor de buiging van de tenen en het naar binnen bewegen van de voet.
Het belang van sterke voetspieren
Doordat de voetspieren relatief klein zijn is het belangrijk dat deze sterk genoeg zijn om de voet efficiënt te kunnen laten afwikkelen (buigen en strekken) tijdens bijvoorbeeld het hardlopen.
Wanneer er sprake is van onvoldoende stabiliteit heeft de voetboog de neiging naar beneden te zakken (pronatie van de voet). Dit is een natuurlijke beweging, echter wanneer de voet dus te veel naar binnen zakt kan dit leiden tot blessures.
Het onderbeen is dan onvoldoende in staat om de schokbelasting van het hardlopen op te vangen (1). Ook bij langdurige enkelblessures zien we dat het trainen van de voetspieren een positief effect hebben op de pijn die soms aan de binnenzijde van de enkel ervaren worden.
Onvoldoende sterke voetspieren hebben echter niet alleen gevolgen voor de voet of enkel. Deze ‘overpronatie’ die hierboven beschreven is kan op den duur leiden tot andere klachten.
Zo heeft bijvoorbeeld ook de knie de neiging om naar binnen te zakken, waardoor de binnenzijde van de knie weer extra belast wordt.
Voetentraining
Recent zijn enkele publicaties verschenen waarin diverse oefeningen voor het versterken van de voeten worden besproken. Doel van deze voetentraining is om de spieren die de vier voetbogen vormen te versterken en bijvoorbeeld een hallux valgusstand (pijn en scheefgroei van de grote teen) verminderen. Vijf oefeningen komen positief uit deze onderzoeken (2). Benieuwd geworden naar deze voetentraining? De fysiotherapeut kan je hierbij helpen.
Bronnen:
- 1. Verwer, N.Zet je voetspieren aan het werk.(Internet). Geraadpleegd van: https://coachmefit.nl/zet-je-voetspieren-aan-het-werk/ (Geraadpleegd op 05-01-2021)
- Bontekoning,Y. Intrinsieke voetspieren; training kan voetklachten voorkomen of verhelpen. (Internet). Geraadpleegd van: https://static.webshopapp.com/shops/206189/files/179549345/intrinsieke-voetspieren.pdf (Geraadpleegd op 05-01-2021)