Om jullie wat meer over dit onderwerp te vertellen is het van belang om onderscheid te maken over acute stress en chronische stress.
Stress kan zowel fysiek als mentaal van aard zijn. Bij acute stress kun je bijvoorbeeld denken aan een verhoogde spanning na een conflict op het werk of een auto-ongeval. Tijdens deze momenten gaat je lichaam reageren door een aantal processen in gang te zetten om je te wapenen tegen deze stress verhogende momenten.
Bij acute stress worden er signalen naar je amygdala gestuurd. De amygdala is een deel van je hersenen waar de alledaagse functies van je hersenen worden gereguleerd. Angst is een emotie die vanuit dit deel van de hersenen voor een groot deel wordt aangestuurd. Adrenaline en cortisol worden vrijgegeven door je hersenen en zorgen ervoor dat je alerter wordt en minder snel pijn zult ervaren in acute stresssituaties. Je lichaam komt dan in een vecht-of-vlucht modus, je hartslag versnelt, je ademhaling versnelt en je spieren maken zich klaar voor actie om je te kunnen beschermen voor de “nood” situatie die staat te gebeuren. In deze vorm is stress een perfecte manier om je te helpen. Echter bij iedereen is deze stress respons anders.
Er kan ook sprake zijn van chronische stress. Iemand kan langdurig stress hebben door problemen in de omgeving, op het werk, in zijn/haar relatie, en/of het ervaren van pijnklachten. Deze stress heeft invloed op veel processen in het lichaam. Wanneer iemand niet goed omgaat met deze stress kan dit een toename van klachten geven en ook een aantal onverklaarbare klachten [1] veroorzaken. Op lange termijn verzwakken de stresshormonen je immuunsysteem, verhoogt het je glucosespiegel
(bloedsuiker), verhoogt het je bloeddruk en kan het je spanning in je spieren verhogen [2].
Stress uit zich bij iedereen op een andere manier. De een ervaart een gejaagd gevoel, de ander merkt juist meer vermoeid te zijn. Het is van belang om bij jezelf te herkennen dat er sprake is van langdurige stress. De meest voorkomende klachten bij stress zijn onder andere: [3]
- Versnelde hartslag en ademhaling
- Vermoeidheid en gebrek aan energie
- Veel of juist weinig eetlust
- Hoofdpijn
- Spierpijn
- Zweten
- Slaapstoornissen
- Hoge bloeddruk
- Duizeligheid
Wanneer je het lastig vindt om stress te herkennen kun je hulp zoeken bij een fysiotherapeut of een psycholoog. Ze kunnen je helpen om je stressfactoren te verduidelijken of inzicht te geven in hoe om te gaan met stressklachten.
Dingen die je zelf al kunt doen om stress te verminderen:
- Accepteer dat er bepaalde dingen in het leven zijn waar je geen invloed op hebt.
- Probeer voor jezelf een passende vorm van ontspanning te vinden, voor de een is dit actief bewegen en voor een ander kan dit ontspanningsoefeningen zijn.
- Beweeg regelmatig, een half uur per dag wandelen kan al veel stress verminderen.
- Zorg voor een goed dag/nacht ritme, een goed slaapritme geeft de mogelijkheid tot het verwerken van stressprikkels.
- Beperk je tijd achter een telefoon/computer.
- Praat erover met dierbaren, bijvoorbeeld je partner of ouders.
- Bewaak je eigen grenzen en geef aan wanneer iets teveel is.
- Zorg voor een goed voedingspatroon. Een diëtiste kan je hier meer over vertellen.
Bronnen:
[1] Tak LM, Rosmalen JG. Dysfunction of stress responsive systems as a risk factor for functional somatic syndromes. J Psychosom Res. 2010;68:461–468.
[2] Chronic Stress, Cortisol Dysfunction, and Pain: A Psychoneuroendocrine Rationale for Stress Management in Pain Rehabilitation Kara E. Hannibal, Mark D. Bishop
[3] https://www.hartstichting.nl/risicofactoren/stress
